سه محور اصلی پرسشنامه آنلاین تحقیقات بازار

می‌توان گفت که یکی از چالش برانگیزترین بخش‌های انجام تحقیقات بازار، طراحی پرسشنامه آنلاین است. در واقع، یک پرسشنامه کامل می تواند بهترین داده‌ها را برای تصمیم گیری‌های داده محور به ارمغان آورد. با این وجود، "چگونه یک قالب صحیح برای ساخت پرسشنامه آنلاین تحقیقات بازار ایجاد کنیم؟" 

محققان حرفه‌ای ممکن است سال‌ها صرف یادگیری نحوه ایجاد یک سیستم پرسشنامه کنند. با این حال، با راهنمای ما در ادامه، می توانید اصول اولیه مورد نیاز برای پیش‌برد ساخت یک پرسشنامه تحقیقات بازار را درک کنید.

1- مشخص کردن اهداف و روش تحقیق 

2- ساخت پرسشنامه آنلاین و اجرا 

3- بررسی نتایج بدست آمده

 
مشخص کردن اهداف و روش تحقیق 

اهداف خود را مشخص کنید

مراحل زیادی برای شروع یک پرسشنامه تحقیق بازار وجود دارد. ولی قطعا اولین قدم برای انجام این ماموریت تعیین اهداف است. برای شروع باید سوالاتی همچون « چه کسی، چگونه، چه زمانی، کجا و چرا» را از خود بپرسید. 

این به شما کمک می‌کند که پاسخ دهندگان پرسشنامه شما چه افرادی هستند، چه اطلاعاتی را می‌خواهید به دست آورید، از چه منطقه جغرافیایی قصد نمونه برداری دارید و در نهایت چگونه این اطلاعات به بهبود شرایط شما کمک می‌کند. یک هدف دقیق می‌تواند شما را به طراحی یک پرسشنامه صحیح برساند و می‌تواند منبعی کامل برای جمع آوری داده‌ها شود. 

روش تحقیق را تعیین کنید

شما هم قطعاً به عنوان یک کارشناس حوزه تحقیقات بازار به این موضوع واقف هستید که پروژه‌های تحقیقات بازار را امروزه می‌توان به روش‌های متنوعی به سرانجام رساند. ولی سوال حیاتی این است که سریعترین روش و در عین حال مقرون به صرفه ترین روش برای روش تحقیق چیست؟

با پیشرفت تکنولوژی بهره گیری از ابزارهای دیجیتال، تبدیل به یکی از روش‌های متداول برای هر نوع فعالیتی شده است. این موضوع برای انجام روش تحقیق کاملا صادق است. به همین دلیل می‌توان با استفاده از ابزارهای ساخت پرسشنامه آنلاین به سرعت به نتیجه رسیده و هزینه‌های زمانی و مالی را به حداقل رساند. 

نکته مهمی که در رابطه با ساخت پرسشنامه آنلاین وجود دارد نحوه نمایش سوالات و شکل جوابدهی پاسخگو است که باید همیشه در قالبی کاربر پسند و جذاب باشد. ولی اجازه دهید برای فرآیند طراحی پرسشنامه آنلاین در ادامه بیشتر صحبت کنیم.

ساخت پرسشنامه آنلاین 

یک پرسشنامه مختصر و مفید

شما به عنوان یک کارشناس حوزه تحقیقات بازار اولین قدمی که برای طراحی پرسشنامه آنلاین در نظر داشته باشید، درک کامل سوالات است. تا زمانی که خود شما درک دقیقی از سوالات نداشته باشید، انتظار دریافت نتیجه دقیق انتظاری بیهوده است. 

ولی با تمام این موارد همچنان ممکن است که پاسخگو نتواند ارتباط دقیقی که شما انتظار دارید را با پرسشنامه برقرار کند. پس به همین دلیل ایجاد یک روند مختصر و مفید و در عین حال ساده می‌تواند به شما این کمک را کند تا راه ارتباطی خود با پاسخگو را هموار کنید. 

در یک پرسشنامه آنلاین سوالات باید کاملا مستقیم پرسیده شود و ترتیب منظمی داشته باشد. مستقیم پرسیدن سوال این کمک را می‌کند که پاسخگو سریعتر با هدف پرسشنامه آشنا شود. همچنین نظم در ترتیب سوالات به پاسخگو این کمک را می‌کند که به راحتی در جریان پرسشنامه قرار گیرد و همراهی کند.

تنوع در سوالات پرسشنامه 

پرسشنامه خود را به مانند یک دیوار بتنی طراحی نکنید. تنوع دادن در سوالات از جمله سوالات باز یا بسته این کمک را به مخاطب می‌کند که از تکمیل کردن پرسشنامه آنلاین شما خسته نشود. در عین حال تنوع در سوالات این کمک را می‌کند که نتیجه گیری نهایی سالم باشد. 

حتما برای سوالات باز که از مخاطب انتظار توضیحات دارید، سوالی مختصر و واضح طراحی کنید. یا حتی می‌توانید با استفاده از الگویی مشخص پاسخگو را راهنمایی کنید. البته دقت داشته باشید سوالات باز به دلیل تنوع در جواب‌ها همیشه زمان بیشتری برای تجزیه و تحلیل نیاز دارد. 

در سوالات بسته سعی کنید فقط از یک نوع سوال استفاده نکنید. جواب‌هایی که در گزینه‌ها برای پاسخگو قرار می‌دهید کوتاه، دقیق و مستقیم باشد. همچنین دقت کنید در سوالات بسته و در روش‌هایی مانند مقیاس‌های رتبه بندی، جواب‌های بی طرفانه‌ای طرح کنید تا بر فرآیند فکری پاسخ دهنده تاثیر گذار نباشد. 

به زبان مخاطب صحبت کنید

قبل از شروع باید اول به این سه نکته دقت داشت که در یک سوال ایده‌آل سه شرط مهم وجود دارد.

1- اهداف تحقیق را اندازه گیری می‌کند.

2- مفاهیم دیگر را اندازه گیری نمی‌کند. 

3- معنای یکسانی را به همه پاسخ دهندگان منتقل می‌کند. 

در کنار این سه نکته باید باید به چهار اصل مهم در رابطه با زبان مخاطب دقت داشته باشید که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. 

اصل اول: ابتدا باید استفاده از اصطلاحات و جملات پیچیده در سوالات خود اجتناب کنید. سوال باید ساده و قابل درک برای همه باشد.

اصل دوم: سوال باید به گونه‌ای طرح شود که پاسخ دهنده جوابی درست و صحیح را با توجه به سوال مطرح شده دهد. به عنوان مثال، اگر بپرسید "درآمد شما چقدر است؟"، برخی از پاسخ دهندگان با درآمد خود قبل از مالیات پاسخ می دهند، در حالی که برخی دیگر با مقدار پس از مالیات پاسخ می دهند. برای به دست آوردن اطلاعات دقیق، ممکن است بخواهید بپرسید "درآمد شخصی شما پس از مالیات در ماه گذشته چقدر بوده است؟"

اصل سوم: باید دقت داشته باشید که تمامی گزینه‌های جواب متفاوت باشد و در جواب‌های یکسانی وجود نداشته باشد. 

اصل چهارم: اخرین اصل به این اشاره دارد که اگر یک سری سوالات مشابه در تحقیقات شما وجود دارد، گزینه‌های پاسخ را تصادفی کنید. معمولا این قابلیت در همه نرم افزارهای پرسشنامه آنلاین وجود دارد.

آزمایش پرسشنامه آنلاین 

این موضوع آنقدر مهم است که یکی از بخش‌های اصلی ساخت پرسشنامه آنلاین است. حتما قبل از انتشار پرسشنامه خود، تمامی بخش‌ها را بررسی کنید. داده‌ها را آزمایش کنید و از پرسشنامه تست بگیرید. 

این به شما کمک می کند تا خطاهای طراحی پرسشنامه را در مراحل اولیه و زمانی که برای رفع آنها وقت دارید، شناسایی کنید. اگر تحقیقات خود را به صورت آنلاین انجام می دهید، انجام یک راه اندازی نرم آسان است. کل فرآیند نمونه‌برداری و بررسی داده‌ها را می‌توان در عرض یک ساعت انجام داد، بنابراین حتی در صورت شناسایی خطاها، هیچ تعویق جدی وجود ندارد.

راه ارتباطی با مخاطب را پیدا کنید

کانال ارتباطی با پاسخگو به دو عامل بستگی دارد. یا تحقیقات به صورت آنلاین صورت می‌گیرد یا به صورت حضوری و آفلاین، البته باید به این نکته دقت داشت که تمامی این موارد تحت ابزارهای آنلاین تحت وب مانند یوچک امکان پذیر است. ولی روش‌های ارتباط متفاوت است. 

در برخی موارد تحقیقات بسیار گسترده و آنی است. در نتیجه روش‌های آنلاین قطعا مناسب تر است. ولی در برخی موارد تحقیقات به واسطه پرسشگرهایی محیطی، در بازه‌های زمانی متفاوت انجام می‌شود.  و انتخاب یکی از این کانال ها کاملا بستگی به روش تحقیق دارد.

بررسی نتایج بدست آمده
  

قطعا با توجه بخش اول این مقاله هر پرسشنامه‌ای هدفی دارد و اجرای اهداف نیازمند بررسی نتایج است. تمامی ابزارهای تحت وب پرسشنامه آنلاین امکان بررسی گزارشات و دریافت نتایج را دارند ولی این تمام ماجرا نیست. 

قطعا برای بهتر بررسی کردن نتایج پرسشنامه آنلاین در کنار بهره گیری از امکانات خود نرم افزار مورد استفاده باید از نرم افزارهای جانبی دیگری که امکان تحلیل داده‌ها را دارند می‌توان استفاده کرد. مانند نرم افزارهایی همچون lisrel، spss و … می‌توان استفاده کرد.